Een Zeeuw in Bergen

Verborgen Vesting Bergen op Zoom

Rondleiding door de Verborgen Vesting

Het was een grote verrassing toen men onder een oude tramremise nog grote delen van de vesting van Bergen op Zoom terugvond. Muren die eruit zien of ze gisteren gemetseld zijn, de aanzet voor een ingewikkelde dubbele stenen trap en delen van de onderaardse gang die honderden meters lang, goed verborgen, rondom de vesting liep.

De Verborgen Vesting is een restant van de ooit zo beroemde Vesting van Bergen op Zoom. Tussen deze resten van de vesting van Menno van Coehoorn beleeft u een unieke panorama-voorstelling.
U hoort over “fladdermijnen” en verdedigingstrucjes en u hoort het trieste verhaal van die ene keer dat Bergen op Zoom moest buigen….

Korte geschiedenis van Bergen op Zoom

De stad is ontstaan op een zandrug in een veengebied. Bergen op Zoom maakte aanvankelijk, deel uit van het land van Breda. De stad werd in die tijd bestuurt door de heer van Breda.

Toen Arnoud van Leuven overleed in 1287 werd het Land van Breda gesplitst in 2 aparte heerschappen, of heerlijkheden. Zo ontstond het Land van Bergen op Zoom. In 1533 werd deze heerschap verheven tot een Markgraafschap. In 1801 werd de stad aangekocht door de Bataafse-Republiek, en verloor daar door al hun rechten die de stad had.

In het jaar 1212 kreeg Bergen op Zoom stadsregen. Bergen op Zoom was een grote handels stad. In het jaar 1397 is Bergen op Zoom geteisterd door een grote stadsbrand. Deze stadsbrand heeft bijna de hele stad verwoest. De brand is toen begonnen in 2 panden namelijk de Groene draak en de Olifant.

In het jaar 1530 verminderde het belang van Bergen op Zoom als handelsstad. Dit vanwege De Sint-Felix vloed. Tijdens de Tachtigjarige oorlog kreeg Bergen Op Zoom een andere functie. De stad werd namelijk een Garnizoensstad (Garnizoensstad is een stad waar 1 of meer legerafdelingen gevestigd waren)
Tussen 1698 en 1713 weden de vestingwerken sterk gemoderniseerd. De oude muren werden gesloopt en Bergen op Zoom werd onderdeel van de West-Brabantse Waterlinie.

Meer informatie over de Zuiderwaterline is hier te vinden.

Bergen op Zoom is, gezien haar ligging, altijd van groot strategisch belang geweest. De stad ligt op een zandrug met aan weerskanten daarvan oorspronkelijk lage gronden met waterpartijen en moerassen. De stad werd beschouwd als de ‘Sleutel van Zeeland’. Wie Bergen op Zoom in handen had, beheerste Zeeland. Vooral tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd Bergen op Zoom een vestingstad van belang. De middeleeuwse verdedigingswerken werden gemoderniseerd en in de stad werd een garnizoen gelegerd. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog heeft tweemaal een langdurig beleg plaatsgevonden, maar niet één keer is de vijand er in geslaagd om de stad te veroveren. Na het beleg door Spinola in 1622 schreef de dichter Valerius een loflied op de dappere verdediging van de stad. Dit lied, dat als titel ‘Merck toch hoe Sterck’ draagt, is nog steeds een van de bekendste Nederlandse Geuzenliederen. Aan het einde van de 17^e en het begin van de 18^e eeuw werd de vesting drastisch gemoderniseerd naar plannen van Menno van Coehoorn. De vesting gold als onneembaar. Om deze reden kreeg Bergen op Zoom de bijnaam ‘La Pucelle’, wat ‘de Maagd’ betekent. De Bergenaren beschouwden dit als een erenaam. In 1747, nadat de Republiek der Verenigde Nederlanden eerder in oorlog met Frankrijk was geraakt, zijn Franse troepen er toch in geslaagd om de vesting in te nemen. Tijdens een twee maanden durend beleg is een groot deel van de stad verwoest door bombardementen en werden de Sint-Gertrudiskerk en omgeving vrijwel met de grond gelijk gemaakt.

Het lied ‘Merck toch hoe Sterk’ is opgenomen in de Nederlandtsche Gedenckclanck van Adriaen Valerius (1626). De tekst kwam tot stand tijdens het beleg van Bergen op Zoom door de Spanjaarden in 1622 en maakte gebruik van de melodie van een Italiaans danslied.

Menno van Coehoorn

Meer informatie over Menno van Coehoorn is hier te vinden

Meer informatie over de geschiedenis van Bergen op Zoom is hier te vinden.

Asselsbergs werd ruim 200 jaar geleden geboren in 1811. Hij overleed op 68-jarige leeftijd in 1880. Daartussen lag een leven waarin hij veel betekende voor Bergen op Zoom. In 1837 begon hij samen met Adrianus van der Hoeve een handelsfirma in papier, ijzerwerk en schroot, lompen en beenderen. Later groeide dat uit tot gieterij Asselbergs, met een winkel en groothandel. De gieterij fuseerde daarna met De Holland. De nieuwe naam werd Asselbergs Holland. Een weer heel andere kant van Arnoldus Asselbergs was de oprichting van een bierbrouwerij in 1872. Samen met zijn schoonzoon en een bierbrouwer uit Waspik investeerde hij in dit project. Weer een jaar later bouwde hij vlak bij het station bijna twintig herenhuizen. Zelf ging hij wonen op wat nu nog nummer 28 is aan de Stationsstraat. Een slimme zet van Asselbergs was destijds om bij de bouw gebruik te maken van restanten van de oude stadswal. De historische muren verloren hun functie meer en meer. Op deze manier konden ze hergebruikt worden.

Tijdens de rondleiding werden er ook een aantal panorama voorstellingen getoond.

Voor diegene die meer informatie wil vinden over rondleidingen in Bergen op Zoom, die kan dat hier vinden.