Brabants Vennenpad etappe – 3

Sint – Oedenrode – Sonse brug

De waandeling gaat verder langs de Dommel richting de A-50

Knoptoren

De Knoptorenkerk, mooi gelegen aan de rivier de Dommel. Het imposante gebouw stamt uit het jaar 1410. De Knoptoren wordt nog steeds zo genoemd, al is hij zijn knop reeds kwijt vanaf de beruchte storm van 9 november 1800. De toren werd in de eerste decennia van de 15e eeuw gebouwd aan de R.K. parochiekerk van Sint-Maarten. Dit blijkt uit een akte van 1444, waarin sprake is van de nieuwe toren onder Eerschot. Tegen de Knoptoren staat de Knoptorenkerk.

Dommelbeemden

Dommelbeemden ligt in het dal van de Dommel. De rivier kronkelt vanuit het zuiden richting Sint-Oedenrode. De Dommelbeemden bestaan uit soortenrijke schrale hooilanden met knotwilgen en onder andere ratelaars en orchideeën. een oude dichtgroeiende meander van de Dommel met veel waterlelies.

Moerkuilen

De Moerkuilen grenst aan de Dommelbeemden. Het is een veenplas in het Dommeldal met onder andere waterlelies, fonteinkruiden, slangenwortel en zeggensoorten. De plas is ontstaan in een laagte met veengrond die werd afgegraven voor het winnen van turf.

Hazenputten en Vresselsbos

Wie nu door het Vresselsbos wandelt met daarin een het mooie vennengebied de Hazenputten zal zich maar moeilijk kunnen voorstellen dat hier in de vorige eeuw nauwelijks een boom te bekennen was. Het gebied bestond grotendeels uit zandverstuivingen en heide. Aan de randen van het gebied woonden boeren die veel last hadden van het stuifzand. Om de akkers te beschermen werd daarom besloten de stuifzanden te bebossen.

Houtsluipwesp

Deze zag ik rustig zitten op de boomstronk op de rechter foto. Zo te zien doet deze sluipwesp haar naam eer aan.

De houtsluipwesp is een zeer grote, sierlijk gebouwde sluipwesp en een van de grootste sluipwespen van Europa. De lengte van volwassenen varieert van ongeveer 10-20 mm bij mannen tot 20-40 mm bij de vrouwtjes. Het vrouwtje heeft ook een slanke legboor van bijna dezelfde lengte (20-40 mm), die in rust naar achteren uitsteekt. Zij kan daarmee fijne gaatjes in dennenhout boren.

Op 19 september 1944 werd in Wolfswinkel de U.S. Military Cemetery Son ingericht. Op deze tijdelijke oorlogsbegraafplaats lagen 411 Amerikaanse, 48 Britse, een Canadese en 236 Duitse soldaten.

Tijdens de landing op de huidige Sonniuswijk, als onderdeel van Operatie Market Garden, en de hevige gevechten die volgden bij de verovering van Son en de brug over het Wilhelminakanaal, zijn vele soldaten gesneuveld. Zij werden in Wolfswinkel, samen met de doden uit het veldhospitaal bij het Sonse sanatorium, begraven. Soldaten van de Amerikaanse Graves Registration wikkelden de overleden soldaten in parachutes, Duitse krijgsgevangenen moesten de graven delven.

Op het terrein stonden indrukwekkende rijen witte kruizen. Bij de ingang van de begraafplaats stond een bord met de tekst “Here lie the honored dead of the 101st A/B DIV.” Van 1944 tot 1946 werden er, aan de rand van de begraafplaats, ook enkele honderden Duitse militairen begraven. Deze Duitse militairen werden vervolgens herbegraven in het Limburgse Ysselsteyn. De Britse militairen werden in 1947 herbegraven op Britse oorlogsbegraafplaatsen in Mierlo en Bergen op Zoom. Rond 1948 werd nabestaanden van omgekomen Amerikaanse militairen de keuze voorgelegd om het familielid in Amerika te herbegraven, of op de Amerikaanse begraafplaats in het Limburgse Margraten een laatste rustplaats te geven. Ongeveer 60% van de Amerikaanse doden werd zodoende overgebracht naar de Verenigde Staten. Nadat de doden waren herbegraven, is de begraafplaats op 30 mei 1949 opgeheven.

Pieter Breugelmonument

De Vlaamse schrijver Felix Timmermans deed onderzoek naar het leven van Pieter Bruegel. Hij nam het initiatief om ter gelegenheid van het 400e geboortejaar van de schilder in diens (vermoedelijke) geboorteplaats Breugel een monument op te richten.

De geboorteplaats van Pieter Bruegel is niet bekend. De plaatsen die het meest genoemd worden zijn Breda en Breugel in Noord-Brabant. Breda wordt als geboorteplaats genoemd in de beschrijving van de Lage Landen van Lodovico Guicciardini, die nog tijdens Bruegels leven verscheen. Breugel wordt genoemd in Karel van Manders Schilder-boeck uit 1604, zowel in de titel van de bijdrage over Pieter Bruegel (Pieter Brueghel, uytnemende Schilder van Brueghel) als in de tekst van de bijdrage zelf: den welcken is geboren niet wijt van Breda, op een Dorp geheeten Brueghel, welcks naem hy met hem ghedraghen heeft, en zijn naecomelinghen ghelaten. Naast Breugel en Breda wordt ook wel Grote-Brogel bij Bree (Latijn: Breda) als mogelijke geboorteplaats genoemd, maar dit wordt minder waarschijnlijk geacht, aangezien deze plaats in het prinsbisdom Luik lag en niet in het hertogdom Brabant, waar Bruegel volgens Van Mander vandaan kwam. Een barbier-chirurgijn met de naam Pieter Bruegel die in 1566 in Bergen op Zoom is overleden, kan zeer wel de vader zijn geweest van de schilder.

Brug Hooijdonk over het Wilhelminakanaal.

De Dommel kruist nabij Son middels een onderdoorgang het Wilhelminakanaal. De Dommel stroomt hier onder het hoger gelegen kanaal door.

Deze etappe is ten einde. We sluiten af bij de hefbrug bij Son.

Wandeling van Sint-Oedenrode naar de Sonse Brug. Een afstand van 18,6 km.