Brabants Vennenpad Etappe – 8

Venbergse molen – Luyksgestel

Deze etappe begint op Landgoed Venbergen. Venbergen was voor 1227 een landgoed van de hertog van Brabant dat deel uitmaakte van de Eninge der Kempen. In de oorkonde van Hendrik I in 1227 staat vermeld dat de molen in leen werd gehouden door Gerardus van Eijke. De aanwezigheid van de Watermolen en met behulp van de abdij van Postel werden rond de 14e – 15e een tweetal ontginnigsprojecten opgezet. Naast de Zeelberg werd in de nabijheid van de watermolen het gehucht de Deelshurk ontgonnen. Dit gehucht, dat op zijn hoogtepunt rond 1800 zo’n 10 à 12 boerderijen omvatte, centreert zich rond het plein “de Swalp”.

Als we vertrekken bij de watermolen wandelen we richting het natuurpark “de Malpie”. Natuurreservaat De Malpie is het uitgestrekte heidegebied met vele grote en kleine vennen. De Dommel stroomt dwars door het gebied, langs heide en beemden. Aan de oostzijde van de beek liggen de Malpiebeemden. Het beekdal, waarin de meest zanderige bodem afwisselt met venige en lemige plekken, vormt een vloeiende overgang naar de laaggelegen dekzanden van de eigenlijke Malpie.

Het is niet helemaal duidelijk waar de naam de Malpie vandaan komt. Het meest waarschijnlijk is dat het woord is afgeleid van het oud-Nederlandse ‘maal pee’: maal betekent grenspaal en pee betekent zandrug of zandpad. De naam zou dan een plaats aangeven waar paden over een zandrug langs een grenspaal leiden.

Het Molenven

Grote gele kwikstaart.

Groot Malpieven

Verder richting de Dommel en Borkel & Schaft over de Malpiebergsche heide

De Dommel

Nabij Borkel & Schaft

Sint-Servatiuskerk van Borkel.

En we gaan weer verder langs de Dommel

En weer de Dommel..

Met een beetje geduld..

De weidebeekjuffer.

De weidebeekjuffer is in Nederland en België vrij algemeen bij stromend water van redelijke kwaliteit. In het westen van Nederland is hij zeldzaam.

Achterste Brug.

Genoemd naar de achterste respectievelijk voorste van de twee aan dezelfde weg over de Dommel gelegen bruggen. Kennelijk is de loop van de Dommel hier in de loop der tijd verlegd, want tegenwoordig loopt dit riviertje niet meer langs dit buurtschap, en is ter plekke geen sprake meer van bruggen over de Dommel, althans niet zoals bedoeld in de naamsverklaring.

Meer weten over de Achterste (en voorste) Brug, kijk dan hier.

We verlaten Achterste Brug en wandelen verder richting Plateaux – Hageven

Ghis Palmans, vrijwilliger bij het natuurreservaat Hageven, ontdekte op 18 augustus 2005 ’s avonds de verdwijning van grenspaal 184. Hij was verbijsterd en verwittigde meteen de politiediensten. “Maar op de standaardformulieren voor de aangifte van een diefstal staat geen grenspaal tussen de keuzemogelijkheden”. Gevolg: opschudding in de grenspalen-scene en de plaatselijke politiek is verontwaardigd. Dan volgt er stilte.
Op 10-09-2005 werd hij echter teruggevonden. De grenspaal werd ’s nachts op een pallet gedeponeerd voor het hekken van machinefabriek Hufema in Maarheeze. Hij was verpakt in groen plastic en daar klaarblijkelijk met een vorklift neergelegd.
Herplaatsing van de grenspaal – zoals door de wet is voorgeschreven – kan echter pas gebeuren in aanwezigheid van de leden van de twee respectievelijke grenspalencommissies en de burgemeesters van Neerpelt en Valkenswaard. Op 24 november 2005 was het zover.

Stenenbrug

Heerlijk peddelen op de Dommel

Hangbrug over de Dommel net over de grens met België.

Mooi zicht op de Dommel vanaf de brug.

In het állerzuidelijkste puntje van de gem. Valkenswaard én van de buurtschap staat grenspaal 185. Dit is een viergemeentepunt; NW is gem. Bergeijk, NO is gem. Valkenswaard, ZW is gem. Lommel (B) en ZO is gem. Neerpelt (B).

Met dit houten kunstwerk verlaten we de Plateaux – Hageven en wandelen weer verder richting Luijksgestel

Het monument ‘Poort der Bevrijding’ in Bergeijk is een granieten gedenksteen, waarop een tekst, het gemeentewapen van Bergeijk en de emblemen van de Prinses Irene Brigade en de Household Cavalery zijn aangebracht.

De tekst op de gedenksteen luidt:

‘BERGEIJK POORT DER BEVRIJDING

OP 11 SEPTEMBER 1944 ZETTE HIER DE EERSTE GEALLIEERDE
VERKENNINGSEENHEID – HET SECOND HOUSEHOLD CAVALRY REGIMENT-
VOET OP NEDERLANDSE GROND.
17 SEPTEMBER VOLGDE DE DOORSTOOT IN HET KADER VAN MARKET GARDEN.
VAN 20 OP 21 SEPTEMBER KWAM DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE BRIGADE PRINSES IRENE LANGS DEZE POORT TERUG IN HET VADERLAND
1944 – 1994’.

Het monument ‘Poort der Bevrijding’ herinnert de inwoners van Bergeijk aan operatie ‘Market Garden’, een grootscheeps offensief van 17 tot 26 september 1944 waarmee de geallieerden vanuit België de grote rivieren in Nederland wilden oversteken.

Ter voorbereiding van dit offensief zette op 11 september 1944 de eerste geallieerde eenheid bij de Bergeykse Barrière voet op Nederlandse bodem, te weten: twee Britse verkenningswagens van de Household Cavalry. Dit was een verkenningsregiment dat was toegevoegd aan de Guards Armoured Divisie, die op 17 september de spits zou afbijten. De eenheid stond onder leiding van luitenant Rupert Buchanan-Jardine. Grensbewoners informeerden hem over de positie van de bezetter. Enige dagen later (in de nacht van 20 op 21 september) kwam ook de Koninklijke Nederlandse Prinses Irene Brigade het land binnen.

Wandelen langs de Beekloop.

De Beekloop loopt vanaf de landsgrens richting Westerhoven, waar de beek samenvloeit met de Keersop, die uitmondt in de Dommel.

De Maaij is een prachtig waterrijk gebied met moeras, broekbos en uitgestrekte rietlanden. In deze dertien visvijvers zijn vroeger karpers en waterlelies gekweekt. Natuurmonumenten heeft de rust in het gebied hersteld en laat de natuur zijn gang gaan.

Heeft zijn beste tijd gehad zo te zien..

De Keersop

De Keersop is een zijbeek van de Dommel. Zij ontstaat als Elsenloop ten noorden van Lommel, passeert oostelijk van Luyksgestel de Nederlandse grens, stroomt zuidoostelijk langs Bergeijk en Westerhoven, westelijk langs Dommelen en mondt even voorbij de buurtschap Keersop in de Dommel uit. Oostelijk van de Keersop stroomt de Beekloop. Deze ontvangt haar water gedeeltelijk uit de Keersop en mondt bij Westerhoven weer in de Keersop uit. Langs de Beekloop liggen enkele oude visvijvers zoals we hebben gezien..