Een Zeeuw in Bergen

Etappe – 4 streekpad Nijmegen

We wandelen van Grave over de Maasbrug via de Hatertse en Overasseltse Vennen richting Malden. We beginnen met een rondwandeling door Grave.

Opvallende gevelstenen

• St. Jacob als pelgrim op pand uit het jaar 1600
• Gaper (Een gaper is een beeld van het hoofd van een man, meestal van zuidelijke afkomst, een Moor of Muzelman, met open mond en vaak met uitgestoken tong.)
• Gevelsteen met 3 vijzels op pand uit het jaar 1612
• Gekroonde Paauw op pand uit het jaar 1608
• Steigerend paard

Straatmeubilair in Grave

Rechts: Natuurstenen pomp uit 1798 met Lodewijk XVI motieven.

St. Elisabethkerk

Het huis met de trapgevel draagt de toepasselijke naam “De Kerkleuner”.

Het oude notarishuis.

Wat maken mensen toch een rotzooi!!!

De Maaspoort met de Maas

Pand uit het jaar 1800.

De Protestantse kerk of Bagijnenkerk te Grave is een vroegere kapel uit de 15e eeuw. 

Deze kerk ligt op de plaats van het voormalige Begijnhof, dat vlak voor het einde der 13e eeuw werd gesticht. De begijnen hebben mogelijk dienstgedaan in het Heilige Geesthuis en het in 1290 gestichte Sint-Catharina Gasthuis. De begijnen beschikten over een kapel die iets ten noorden van de huidige kerk was gelegen. Deze kapel is in 1586, bij de inname van Grave door Parma, verdwenen. De begijnen waren in 1459 gedeeltelijk overgegaan op de Regel van de Derde Orde van Sint-Franciscus, en werden dus Franciscanessen. Hun klooster heette Maria Graf. Het kreeg in 1475 toestemming tot het bouwen van een eigen kerk, en deze kercke van den nieuwen Bagijnhof, genoemd “St. Marien Graef” werd in 1526 ingewijd. Bij de belegering door Parma liep ook deze kerk schade op. In 1602 werd Grave ingenomen door Prins Maurits. De burgers verzochten de prins om de kerk te mogen gebruiken voor doop en huwelijk, maar in 1603 werd dit verboden. De zusters konden de kapel evenwel nog gebruiken tot aan de Franse bezetting van 1672-1674. Het beleg van 1674 bracht opnieuw schade toe aan de kapel, die na afloop hersteld werd en gebruikt is als paardenstalling. Van 1686 tot 1731 was de kapel in gebruik bij de Waalse Gemeente, ten dienste van de uit Frankrijk gevluchte hugenoten. Wat er daarna precies gebeurd is weten we niet, maar tot 1798 kerkte de Lutherse Gemeente in het gebouw. De katholieken kregen in dat jaar de Sint-Elisabethkerk terug en de Hervormde Gemeente betrok toen de kapel. Het meubilair uit de Sint-Elisabethkerk werd overgebracht en dit is nog steeds in de huidige protestantse kerk aanwezig. Het betreft een preekstoel uit ongeveer 1650 en een drietal koperen kroonluchters uit de 2e helft van de 17e eeuw.

Gemaal van Sasse

Het gemaal was bij realisatie in 1929 het eerste elektrische gemaal in de regio. Het is genoemd naar Jonkheer Mr. A.F.O. van Sasse van Ysselt, in die tijd voorzitter van het waterschap. Het gemaal regelt de waterafvoer van riviertje de Raam, dat dwars door het Land van Cuijk loopt, in de Maas.

Het Airborne- of bevrijdingsmonument

Op de sokkel, van dit monument dat een gestileerde parachute toont met daarvoor de “V” van victorie, zijn drie plaquettes bevestigd. Op de eerste staat in het Nederlands in het kort de veroveringsgeschiedenis van de Maasbrug te lezen en dat de naam ‘John S. Thompsonbrug’ op 17 sept. 2004 werd onthuld door Mrs. Phyllis Thompson. Op de tweede staat ditzelfde in het Engels. De derde is voorzien van de emblemen van de E-compagnie, 2de bataljon van de 82ste Amerikaanse luchtlandingsdivisie, het Britse 30ste legercorps en de Koninklijke ‘Prinses Irenebrigade’. Deze laatste nam nadat de Amerikanen en Engelsen verder getrokken waren de bewaking van de brug over.

Brugkazemat ook wel rivierkazemat genoemd.

Direct bij de verkeersbrug over de Maas bij Grave op de zuidelijke oever, twee z.g. brugkazematten ook wel rivierkazematten genoemd. Deze in 1936 gebouwde kazematten dienden ter verdediging van de verkeersbrug die de Brabantse en Gelderse oever met elkaar verbindt. Slechts 14 stuks van dit type B kazemat zijn nog zichtbaar in het Hollandse landschap. Kazemat ‘Zuid’ ligt direct in het verlengde van de brug, telt drie verdiepingen en was oorspronkelijk bewapend met een 5cm pantserafweerkanon (5cm lang 50 No 2) en een zware mitrailleur van het type Schwarzlose M08/15 Kal. 7.9 cm. In beide kazematten bevond zich op de onderste etage een aggregaat om de schadelijke kruitdampen en gassen tijdens het schieten af te kunnen voeren. Verder waren beide kazematten voorzien van een periscoopaansluiting, een periscoop is echter nooit geleverd.

John S Thompsonbrug

De Thompsonbrug bij Grave maakt deel uit van een complex, dat bestaat uit een verkeersbrug, een stuw en twee sluizen. De verkeersbrug is onderdeel van de rijksweg ‘s-Hertogenbosch-Nijmegen (N324) en verbindt Grave in Noord-Brabant met Nederasselt in Gelderland. Opmerkelijk is de beschildering van de brug: Het vakwerk aan de binnenzijde van de brug is geschilderd in een kleurschema, verlopend van rood aan de Brabantse zijde naar groen aan de Gelderse zijde. Hierdoor lijkt het voor de weggebruiker alsof er een regenboog ontstaat tussen Gelderland en Brabant. De brug is een vakwerkbrug bestaande uit 9 overspanningen. De grootste overspanning heeft een lengte van 60,74 meter, de kleinste overspanning een lengte van 49,7 meter. De brug overspant de Maas en heeft een lengte van 520 meter. De bouw van de brug startte in 1927 en werd op 5 oktober 1929 opengesteld voor het verkeer. De brug maakte deel uit van de rijksweg tussen Nijmegen en ‘s-Hertogenbosch. De brug heeft de Tweede Wereldoorlog ongeschonden doorstaan, dankzij de verovering door de geallieerden tijdens Operatie Market Garden. Na de oorlog was de brug nog lange tijd een van de weinige vaste oeververbindingen in de regio over de Maas. Pas op 12 juni 1975 opende de noordwestelijker gelegen Maasbrug Ravenstein.

Een van de meest geslaagde militaire acties tijdens Operatie Market Garden is de snelle inname van deze brug. Luitenant John Thompson en zijn groep landen niet ver van de zuidelijke oprit. De rest van zijn compagnie is veel verder weg neergekomen. Thompson besluit om niet op hen te wachten en direct de brug te bestormen. Het verrassingselement is daardoor maximaal en hij krijgt de brug onbeschadigd in handen. De brug over de Maas in Grave was een belangrijk strategisch punt in de route van Operatie Market Garden. Het 504e Parachutisten Infanterie Regiment van de Amerikaanse 82e Luchtlandingsdivisie had de opdracht de brug onbeschadigd in handen te krijgen. De E-compagnie van dit regiment zou de brug vanaf de Brabantse zijde bestormen. Maar deze compagnie sprong te vroeg en kwam ver van zijn doel neer. Een kleine groep van 16 man onder leiding van Luitenant John Thompson landde door Thompsons alertheid wel vlak bij de brug. Thompson besloot om meteen aan de bestorming te beginnen, omdat het verrassingseffect nog maximaal was. De snelle verovering was een van de best geslaagde acties van de 17e september 1944. Voor de rest van de oorlog was de Graafse verkeersbrug van belang voor de logistieke opbouw van het Britse XXXe legerkorps dat van 8 februari tot 5 maart 1945 onder de codenaam ‘Operation Veritable’ vanuit het gebied rond Nijmegen met succes de aanval uitvoerde op het Duitse Rijnland.

We laten Grave achter ons en wandelen verder richting Nederasselt.

Voormalige Hervormde kerk.

Zaalkerkje uit 1804-1805. Het torentje en het uitgebouwde portaal zijn in 1934 toegevoegd bij een verbouwing, ter vervanging van het oorspronkelijke koepeltorentje. Eind jaren 1960 verloor het zijn religieuze functie.

Het dijkmagazijn van Nederasselt

Beveiligd tegen vallen…..

We gaan wel door het hekje ….

De Maasmolen

Deze gesloten standerdmolen is gebouwd in 1741 en vervangt een oudere molen die bij een dijkdoorbraak werd weggespoeld.

Vader gaat op stap, op zoek naar een partner!

Ter compensatie maar een ecologisch huis gebouwd…

monumentale boerderij uit 1671

Ruïne Sint Walrickkapel of Koortskapel.

Een kapelruïne die gewijd is aan Sint Walrick. De plek is een bedevaartsoord. Walrick is de Germaanse naam voor de Franse heilige Saint Valéry. Deze heilige leefde rond de zevende eeuw en trok al predikend door het land. Daar gaan ook enkele legenden over: hij wekte een opgehangen crimineel weer tot leven en kon mensen genezen van ziektes en van de koorts. Bij de kapel hangen mensen nu nog lapjes in de boom om van een ziekte te genezen.

Over de koortsboom is er de volgende legende. Roverhoofdman Walrick uit Overasselt, de aanvoerder van de benden van de Hoemannen (Heumen) nam per ongeluk de grote prediker Willibrord gevangen. Willibrord overtuigde Walrick ervan zich te bekeren tot het christendom, maar dan moest hij wel Walrick’s dochter Berthrada genezen van de koorts. Zij moest haar haarband in een eik hangen en zij genas na gebeden van Willibrord. Helaas wilden de andere Hoemannen Walrick en Bertrhada niet meer volgen nu zij christenen waren. Zij staken de woning van Walrick in brand. Walrick en zijn dochter kwamen om en stierven als martelaren.

Hatertse en Overasseltse Vennen

Grave – Malden. Een wandeling van 17.6 km.