Floris V etappe – 7 – Een Zeeuw in Bergen

Floris V Etappe 7. Nieuwpoort – Streefkerk

We beginnen de etappe met een rondwandeling door Nieuwpoort.

Nieuwpoort is één van de oudste stadjes van Nederland, en een van de kleinste vestingsteden van Nederland, de stadsrechten stammen uit 1283. Deze rechten werden aan de stad ontleent vanwege zijn ligging aan de Lek op de grens van Holland en het Sticht Utrecht. Doordat Nieuwpoort stadrechten kreeg konden er wallen met poorten en grachten gebouwd worden om de stad te verdedigen. Hoe de wallen van Nieuwpoort er precies hebben uitgezien is lastig te bepalen maar zeker is dat ze er geweest zijn. In de zeventiende eeuw zijn er nieuwe wallen rond Nieuwpoort aangebracht. Mede hierdoor werd Nieuwpoort opgenomen in de Oude Hollandse Waterlinie. Het stadhuis van Nieuwpoort is gebouwd aan het einde van de zeventiende eeuw nadat de nieuwe omwalling van de stad voltooid was. Het is een bijzonder fraai stadhuis met aan de voorzijde een klein bordes. De achterzijde van het stadhuis bestaat uit een waaggebouw. Onder het stadhuis loopt een kanaaltje, dit kanaaltje werd vroeger gebruikt om het land onder water te zetten als er dreiging was van vijandelijke troepen. Deze Inundatiesluis ligt onder het stadhuis. Toch wist Nieuwpoort ondanks deze verdedigingstactiek niet uit handen te blijven van de Franse troepen. De omwalling heeft de stad wel meerdere malen behoed tegen overstromingen.

Op de foto links de Gravelandse poort. Doorgang in de zuidelijke stadswal. Zo’n doorgang wordt een coupure genoemd.

Gevelsteen in één van de huizen langs de binnenhaven.

Nederlands Hervormde kerk.

De Herv. kerk is een driebeukige pseudo-basilicale kerk met vijfzijdig gesloten koor en kooromgang. De oorspronkelijk in 1420 gebouwde kerk werd waarschijnlijk na een brand in 1524 herbouwd. In 1774 heeft men de toren en een deel van het schip gesloopt en vervangen door een nieuwe westgevel met achtzijdige houten dakruiter. Daarin hangt een door Henricus Meurs gegoten klok (1605).

Bij de kerk staan twee maniëristische hardstenen stoeppalen met wapenschildjes (circa 1620). Het maniërisme of de late renaissance is de stijl die volgde op de hoogrenaissance. De term was lang de voornaamste aanduiding voor de stijl van Italiaans geïnspireerde kunst vanaf circa 1525 tot ongeveer 1580.

Gemeentehuis Nieuwpoort.

Rechts Gerrit de schippersjongen.

Beeld van Gerrit, een schippersjongen, staande op de natuurstenen rand van de sluis/brug. Het stelt Gerrit, een schippersjongen, maakt in Nieuwpoort allerlei gevaarlijke avonturen mee als rond 1785, de strijd tussen de Patriotten en Prinsgezinden hevig oplaait.

Waar beide gevelstenen voor staan is niet geheel duidelijk.

Het arsenaal.

Het Arsenaal is gevestigd in een pand dat in de 18e eeuw heeft gediend als opslagplaats voor wapens en munitie.

Het veerhuis

Het Veerhuis is een voormalig veerhuis. Het werd in de periode 1871-1872 gebouwd door een plaatselijke metselaar. Het gebouw was bestemd als wachtgebouw, agentschap voor de beurtschippers en woning voor de veerschipper.

Zicht op de Lek.

Wandelend over de wallen van Nieuwpoort gaan we verder naar het punt waar we de route weer oppakken.

Groot materieel wachtend op transport

Kasteel Liesveld

Blikvanger in dit buurtschap is het overblijfsel van het slot Liesveld wat in 1042 aan de Lek werd gebouwd. Vanuit dit slot wist men eeuwenlang de streek te beheersen. Nadat het slot was veranderd in een bouwval is het 1740 afgebroken. In 1745 werd begonnen aan de bouw van een nieuw Huis Liesveld. Het verrees op dezelfde plaats als het vroegere kasteel. Datgene wat nu nog als bouwval te zien is, zal, naar men mag aannemen, het overblijfsel zijn van het in 1745 gebouwde huis.

We wandelen verder langs de rivier de Lek waarbij een aanduiding hoe te lopen soms wel eens handig is. Of is het een boer die niet wil dat er over zijn land wordt gewandeld….

Het was een mooie maar warme dag. En zo met het zonnetje krijg je ook mooie schaduwpartijen.

We wandelen verder door Groot Ammers.

Ter bemoediging…

Een laatste blik op de kerktoren van Groot – Ammers

En een blik op de Gelkenesmolen

De Gelkenesmolen werd reeds in 1760 als peilmolen aangewezen en nam deze functie van de toen gesloopte, wat noordelijker gelegen molen van de polder Gelkenes over. Bij noorden- of noordwesten wind was echter in plaats van de Gelkenesmolen de Spindermolen van de polder (Neder-)Hardinxveld peilmolen, omdat het waterpeil in de meer zuidelijk gelegen boezemwateren dan belangrijk werd opgestuwd.