Etappe – 7
De wandeling start op de carpoolplaats bij Korteven en gaat via het natuurgebied Markiezaat richting Wouwse Plantage naar Nispen.
De Brabantse Wal als overgang tussen Zeeland en Noord-Brabant aan het begin van deze etappe.
Hoeve Hildernisse
Aan de voet van de Brabantse Wal onder Bergen op Zoom, in het natuurgebied Het Markiezaat, staat de Hoeve Hildernisse, een achttiende-eeuwse boerderij. Hildernisse stond echter tot 1983 vooral bekend om zijn uitzonderlijke ligging. De boerderij lag namelijk als enige in Nederland buitendijks. Te midden van een kwelder in wat lange tijd een getijdenlandschap was, stond de boerderij op zijn vloedheuvel, met daaromheen een laag dijkje dat bij springtij of bij storm het zoute water op afstand moest houden. De boerderij ontleende zijn naam aan het middeleeuwse dorp Hildernisse dat iets ten westen daarvan was gelegen, dicht bij de toenmalige loop van de Schelde. Het dorp ging bij stormvloeden in de eerste helft van de zestiende eeuw ten onder en verdween in het Verdronken Land van het Markiezaat.
Ram (Drents Heideschaap) bij hoeve Hildernisse.
Kraaijenberg
Het ligt te midden van de Augustapolder, het verdronken dorp Hildernisse, Zeeland en het landgoed Mattemburgh, tegen Bergen op Zoom aan. De steilrand waar de Brabantse Wal om bekendstaat, is goed zichtbaar op de Kraaijenberg. Daarnaast is het een van de weinige punten waar de zandgronden niet grenzen aan polders, maar direct aan kreken en gorzen, in dit geval van het Markiezaatsmeer. aan
We wandelen verder richting landgoed Groot Molenbeek.
Groot Molenbeek is een bebost landgoed dat gegroeid is uit een van de oudste nederzettingen van de streek (zeker vóór 1291). Op de foto rechts de “Koraalzwam”.
Landgoed Lievensberg
Lievensberg is een oud landgoed met een rijke geschiedenis en bestaat uit een landhuis en aangelegde tuinen. Een ander deel van het oorspronkelijke landgoed bestaat uit zandverstuivingen, heidetuinen en dennenbossen.
Meriansborstel. De prachtige rups van de Meriansborstel.
Het zijn opvallende dieren met hun witte scheerkwasten en rode pijl. De Meriansborstel is een nachtvlinder. Niet de meest aantrekkelijke nachtvlinder, maar wel apart!
Een vogel van een heel andere orde kwam ook nog over vliegen.
De Koninklijke Luchtmacht maakte een afscheidsvlucht met de KDC-10 boven Nederland. Het driemotorige tank- en transportvliegtuig vloog tijdens de wandeling ter hoogte van Wouwse Plantage laag over.
We wandelen verder langs de Zoom richting Wouwse Plantage.
De Zoom is een voormalige turfvaart nabij Bergen op Zoom. Tegenwoordig is De Zoom alleen nog van belang voor de waterhuishouding en als ecologische verbindingszone. De Zoom is 13,5 kilometer lang en ontspringt in België als Oude Moervaart aan de noordkant van de Kalmthoutse Heide, in het veengebied De Nol, en stroomt als Spillebeek ten westen van Essen naar de Nederlandse grens. In Nederland stroomt zij als De Zoom langs Wouwse Plantage en mondt uit in de Theodorushaven in Bergen op Zoom.
In Wouwse Plantage komen we de “Pinnerooier” tegen.
Het beeld draagt de naam ‘de Houthakker’ of ook wel de ‘Pinnerooier’.
‘Pin’ komt van ‘mastepin’: de naam voor een den. Wouwse Plantage, vroeger ook Pindorp genoemd. Het dorp is gesticht door de eerste particuliere eigenaar van het landgoed, Pierre Joseph de Caters, die sinds 1848 ook de bebouwing van Plantage Centrum had gerealiseerd. In 1869 werd de steenfabriek nabij het dorp opgericht. Begin 20e eeuw heette deze: Stoom-steen en pannenfabriek Wouwsche Plantage. De handgevormde stenen werden als Wouws bont door het gehele land gebruikt. Zoals zovele steenfabrieken echter heeft ook deze in de jaren 70 van de 20e eeuw zijn activiteiten beëindigd. In de gebouwen werd een handel in bouwmaterialen gevestigd. Deze heeft in 1997 de oude ringoven uit 1904 opengesteld voor het publiek en er een klein museum in gevestigd. Ook de vele moderne soorten baksteen -die trouwens door de handelsfirma worden verkocht- zijn er te vinden.
We wandelen verder langs “de Zoom”.
Wandelend langs de Zoom, in de ecologische verbindingszone de Rissebeek is een 10 meter hoog kunstwerk van de Spaanse kunstenaar Josep Riera i Aragó te zien.
In twee grote windmolens krijgt alles waar wij moeilijk vat op hebben, zijn vorm en betekenis”
Verder wandelend langs de Zoom komen we bij de grens tussen Nederland en België. Vanaf daar wandelen we naar het eindpunt, Nispen.
Verder wandelend over de grens komt de route langs domein Hemelrijk. Dit is de naam van een domein en landschap in Essen.
Vroeger lag hier een uitgestrekt domein met een in 1835 gebouwd kasteel. Dit kasteel werd in 1970 gesloopt, maar veel bijgebouwen bleven bestaan en ook het domein bleef deels behouden. Hier werd omstreeks 2000 een landschappelijk arboretum aangelegd. Verder kenmerkt het domein zich door dreven, pachthoeven met akkers en weiden, vijvers en bossen. Op het domein vindt men ook de Quarantainestallen en enkele boerderijen, de oudste is de Kiekenhoeve van 1767. Het arboretum beslaat 107 ha en bevat 6000 soorten. Er zijn ook enkele thematuinen.
Het turfverleden van deze omgeving.
Tekst op de linker foto luidt als volgt:
Veen lag hier ooit als een kussen licht en luchtig op het landschap. Een plantaardige spons, die door de mens werd uitgeknepen. Uitgestoken. En vervoerd. Nee Vervaart…
Een gedicht van Geert de Kockere
Grenspaal 241 nabij Essen, in de Grensstraat.
Korteven – Nispen. Een wandeling van 23.2 km.
Een Zeeuw in Bergen 