Een Zeeuw in Bergen

GW 483: Utrecht Centraal 1

We wandelen door de stad Utrecht o.a. langs het Spoorwegmuseum, door een aantal stadsparken, de Wittevrouwenwijk en de oude binnenstad.

We straten de wandeling bij het centraal station.

Het Bollendak

De hoofdgebouwen van Prorail

HGB II (Tulpenburgh)

Hgb III, bijgenaamd De Inktpot.

Links monument voor Gevallen Spoorwegpersoneel

Bartholomeibrug

De Bartholomeusbrug (of Bartholomeïbrug) is een basculebrug over de Stadsbuitengracht. 

Geertekerk

Met de bouw van deze kerk is men in 1259 begonnen. Daarna met enige regelmaat verbouwd.

De Zeven Steegjes

De Zeven Steegjes is een volksbuurtje in de binnenstad van Utrecht.

Voormalige Sint Martinuskerk.

Sterrenburg. Resten van bastion gebouwd in 1558 in opdracht van Karel V.

Utrechtse school voor bestuurs- en organisatiewetenschappen.

Het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) richt zich op het besturen en organiseren van publieke vraagstukken, in wisselwerking met politieke en maatschappelijke ontwikkelingen. USBO is onderdeel van de Universiteit Utrecht.

Vaartscherijnbrug

Deze brug werd omstreeks 1931 gebouwd in de stijl van de nieuwe zakelijkheid.  De nieuwe zakelijkheid (1918-1933) was een stilistische reactie binnen de kunsten op het expressionisme dat eraan vooraf was gegaan. Kenmerkend voor de stijl zijn de emotieloze weergaven van alledaagse onderwerpen en de voorkeur voor eenvoud. De stroming vond haar oorsprong in de jaren 20 in en rondom het Bauhaus in Duitsland,

Nicolaïkerk in het museumkwartier

 De Nicolaïkerk werd in de twaalfde eeuw gebouwd als parochiekerk en was geweid aan Sint-Nicolaas. De naam van de kerk verwijst naar haar ligging op een knooppunt van waterwegen, want de heilige Nicolaas is de beschermheilige van de schippers.

“Vanishing Staircase”.

Het werk symboliseert het besef dat mensen, dieren en planten naast elkaar leven, in tegenstelling tot de hiërarchie waarbij mensen het belangrijkste zijn, gevolgd door de dieren en daarna de planten. Het kunstwerk kostte ruim 243.000 euro. Het werk is een folly; het lijkt op een trap, maar de treden zijn gekanteld. In de voegen tussen de treden zitten verschillende Utrechtse muurplantsoorten, onderverdeeld in zeven of acht ecozones. In 2021 werd het kunstwerk vernietigd door een gemeentewerker met een onkruidbrander. De inhuurkracht van de plantsoenendienst was niet op de hoogte dat het om een kunstwerk ging, en zag het aan voor onkruid.

Fundatie van Renswoude

Monumentaal gebouw in rococo stijl in het Museumkwartier in het centrum van Utrecht. Het fundatiegebouw is in 1761 gerealiseerd en werd oorspronkelijk gebouwd als internaat voor weesjongens.

Van links naar rechts:

• Beeld van de chowchow-hond bij de Servaasbrug.
• Beeld Kluwengezin n Park Zonnenburg
• Op 4 oktober 1957 lanceerde de Sovjet Unie tot ieders verbazing de eerste satelliet: Spoetnik 1. Deze gebeurtenis inspireerde de kunstenaar in datzelfde jaar om het sculptuur De Spoetnikkijker te maken. Hij wilde ‘verbazing, angst en ongerustheid tot uitdrukking brengen’.
• Bruine beuk, geplant ter herinnering aan de bevrijding van Utrecht in 1945.

Van linksboven naar rechtsonder:

• Leeuwenbergh is een monumentaal rijksmonument uit 1567. Gebouwd als pesthuis in de 16e eeuw, heeft het gebouw in de afgelopen eeuwen heel wat functies gehad: gasthuis, ziekenhuis, scheikundig laboratorium, kazerne, kerk en concertzaal.
• De Bruntenhof is een prachtig historisch hofje in de binnenstad, gebouwd in 1621 door Frederik Brunt voor arme, rooms-katholieke weduwen die er gratis woonden, voedsel en brandstof kregen.
• Brandspuithuisje van de vrijwillige brandweer uit omstreeks 1860.
• Villa Lievendaal gebouwd 1862 in ec­lec­ti­sche stijl op het Le­pe­len­burg, na de ont­rui­ming van het bol­werk ten be­hoe­ve van de plant­soen­aan­leg van Zocher, met uit­brei­ding uit 1903 in de vorm van een aan­bouw aan de noord­zij­de en tui­nen en bij­be­ho­rend hek­werk. De vil­la is op een heu­vel ge­bouwd om de ach­ter­lig­gen­de Brun­ten­hof aan het zicht te ont­trek­ken.
• Statig pand uit 1900.

Spoorwegmuseum

Het Spoorwegmuseum, tot 2005 Nederlands Spoorwegmuseum (NSM), gevestigd in het in 1874 gebouwde Maliebaanstation 

Joods monument

Het monument staat schuin voor het vroegere Maliebaanstation. Vanuit dat station werden de meeste Joden destijds ‘afgevoerd’.

Het monument bestaat uit drie hoofdelementen: een zeven meter lange gedenkmuur, een Sjofar (bazuin) en een plateau.

De gedenkmuur
De 1239 namen staan gegraveerd in Jeruzalemsteen met geboortedatum, sterfdatum en -plaats . In het hart van de muur staat een Bijbelwoord uit de profeet Jesaja (49:16). Er ligt troost in de uitspraak dat deze hier in steen gegrifte namen gegraveerd zijn in de handpalmen van de Almachtige. Dat belooft toekomst. 

De sjofar
De sjofar is het Hebreeuwse woord voor ramshoorn. Hij wordt gedragen door een Minjan. Dat zijn tien Joodse mannen, het minimum getal van aanwezigen die een Joodse samenkomst en viering mogelijk maken. Zij dragen de hoop van de wereld. De Sjofar wordt namelijk geblazen bij de aanvang van het Jubeljaar en op de grote Verzoendag. Toen deze bazuinen geblazen werden storten de muren van Jericho ineen en kon Israel eindelijk het beloofde land binnengaan.

Het plateau
Een Jeruzalemstenen plateau biedt rond de boom een zithoek voor bezinning.

Vroeger kreeg de burgemeester een standbeeld. Tegenwoordig een schop na!

Maliebaan, aangelegd in 1637 voor het paille-maillespel.

Het maliespel is een spel, waarbij een houten bal met een slaghout op een lange baan met zo weinig mogelijk slagen tussen twee palen wordt geslagen, waarbij halverwege de baan een poort moest worden genomen.

villa van een kunstzinnige weduwe

Bijzonder woonhuis uit 1905. Het is het enige bouwwerk in Utrecht van Eduard Cuypers, neef van de grote architect Pierre Cuypers. Eduard was ook interieur- en meubelontwerper, zodat het huis een totaalkunstwerk vormde. Opdrachtgever was een rijke weduwe die zelf kunstenares was, maar ook een grote kunstcollectie had. Haar villa was een soort privémuseum. Het verdiepte entreeportaal is gedecoreerd met gebeeldhouwde bloemen, vooral aan de pijler op de hoek. Deze sterk gestileerde bloemmotieven zijn verwant aan de Jugendstil. Adriana Johanna Leijdenroth werd in 1840 in Den Haag geboren als dochter van een hoedenfabrikant. Ze volgde in 1873-74 de ‘damesklas’ van de Haagse Akademie van Beeldende Kunsten, waarmee ze een van de eerste vrouwen aan de kunstacademie was. Behalve als kunstenaar ontwikkelde ze zich ook tot kunstverzamelaar. Ze legde ‘een zeer belangrijke verzameling moderne schilderijen en aquarellen’ aan, vooral van de Haagse School.

Muurschildering Prof. Buys Ballot onderzoekt het dopplereffect

Het Dopplereffect is het waargenomen verschil in frequentie van golven (zoals geluid of licht) als gevolg van relatieve beweging tussen de bron en de waarnemer: de frequentie stijgt als ze naar elkaar toe bewegen (hogere toon/blauwverschuiving) en daalt als ze van elkaar af bewegen (lagere toon/roodverschuiving). Dit fenomeen verklaart waarom een ambulancehoren hoger klinkt als hij nadert en lager als hij wegrijdt.

Wilhelminapark.

In 1888 verkocht baron Van Boetzelaer van Oosterhout zijn grond op het Oudwijkerveld aan de gemeente. De voorwaarde was dat er binnen 10 jaar een openbaar wandelpark zou komen. De gemeente schreef een prijsvraag uit. Tuinarchitect Henri Copijn maakte het winnende ontwerp. Hij bedacht een park in Engelse landschapsstijl. In 1898 werd het park geopend. Het kreeg de naam Wilhelminapark, om te vieren dat Wilhelmina ingehuldigd was als nieuwe koningin.

Herdenkingsmonument uit 1926 t.b.v. ambtsjubileum burgemeester dr. J.P. Fockema Andreae 

Heilig Hart kerk

De voormalige  Heilig Hartkerk is gebouwd in 1927-1929 en ontworpen door de architect Jos Duynstee in de stijl van de Amsterdamse School. De kerk is een monumentaal gebouw met een hoge toren. Het uurwerk van de toren is een duidelijk kenmerk van de Amsterdamse school onder andere door het metselwerk en de zachtgroene tegels achter de wijzerplaat.

We wandelen de Wittevrouwenwijk in.

De buurt is genoemd naar het klooster van zusters die leefden volgens de regel van de heilige Norbertus. Bij dit klooster ging het waarschijnlijk formeel niet om Norbertinessen maar het onderscheid was niet groot. Het klooster werd ook wel het Wittevrouwenklooster genoemd naar de kleur van het habijt van de nonnen. Vanaf 1819 was in deze buurt de opleiding voor veeartsenij gevestigd.

• De hondenstal
• Instituut voor hoefkunde
• Instituut voor anatomie
• Instituut voor chirurgie
• Paardenkathedraal

Beelden Griftpark

Drie mensfiguren staan in een kring en lijken met hun expressieve houdingen een verhaal te vertellen. Een figuur staat met het hoofd voorovergebogen en houdt een arm omhoog en een arm voor zijn borst. Tweede figuur houdt de armen kruislings voor de borst. Derde figuur kijkt omhoog en houdt armen langs zijn lichaam gestrekt. De figuren zijn amorf gevormd, alsof het materiaal uit een tube geknepen is.
Door hun gebaren brengen de beelden monumentale standbeelden met beladen betekenissen in herinnering. 

Het Nijntjeplein

We wandelen verder richting stadscentrum.

Zo zijn we aan het eind gekomen van deze wandeling. Via Hoog Catharijne wandelen we terug naar het station om de thuisreis weer te aanvaarden

Stadswandeling van 14 km door de stad Utrecht.