Etappe – 14 Dodewaard – Nijmegen
We starten deze etappe bij station Hemmen – Dodewaard. Vanaf daar wandelen we via Hemmen, Zetten, Herveld noord en Herveld – zuid richting de A50, de westelijke Betuwe. Nadat we deze zijn gepasseerd ontstaat er onduidelijkheid over de te volgen route. De GPS geeft aan dat we via de zuidelijke oever van de waal lopen terwijl de pijlen aangeven dat de route langs de noordzijde van de Waal loopt. Volgens het boekje gaan we langs de noordzijde en volgens de route zoals die op de app Komoot staat gaan we via de zuidelijke kant van de Waal. Besloten om via de zuidelijke oever van de Waal te wandelen. Van de noordelijke oever van de Waal maken we aparte etappe. De wandeling gaat dus verder over de Tacitusbrug richting Nijmegen.
Station Hemmen – Dodewaard.
Gewone oeverlibel
De wandeling gaat verder richting het dorp Hemmen waar we door het landgoed “De Heerlijkheid Hemmen” wandelen.
Het dorp Hemmen.
Hemmen werd al lang bewoond voor de Romeinen hier in het begin van onze jaartelling kwamen. Toen waren er nog geen dijken en konden de Rijn, de Waal en de Maas steeds weer een andere bedding kiezen. Zo stroomde tot ruim 1000 jaar geleden een arm van de grote rivieren langs Hemmen. Bij de pastorie en de Smidse is de bedding als een laagte nog goed te herkennen. Ook in het Grote bos lopen nog een paar herkenbare vroegere kreken, die bij de rivier hoorden. Mensen woonden graag op de rivieroevers en vooral aan de kant van een binnenbocht. Het is hier altijd hoger en droger. De Betuwe is sinds 1300 bedijkt. Sindsdien zijn de gronden rondom Hemmen in gebruik genomen. Hemmen is gevormd door de rivieren en door de bewoning.
In 1188 wordt melding gemaakt van een goed te Hemmen. De gelijknamige heerlijkheid kwam eind 14e eeuw in bezit van het geslacht Van Lynden, toen Elisabeth van Doornick in 1375 trouwde met ridder Steven van Lynden. Dit geslacht bleef in bezit van de heerlijkheid Hemmen tot aan 1931, toen Frans Godard van Lynden van Hemmen – de laatste telg uit het geslacht – kinderloos overleed. Zijn goederen gingen bij testament over naar Het Lijndensche Fonds voor Kerk en Zending.
Kasteeltuin Hemmen
Washuisje langs de Linge
Dit washuisje uit 1832 werd vroeger gebruikt voor de baron van het voormalige Kasteel Hemmen.
Oude boerderijen in Hemmen uit respectievelijk 1800 en 1851
We verlaten Hemmen en wandelen verder richting Zetten.
Molen “De Vink” uit 1722
De gesloten standerdmolen dateert uit 1722. Zijn naam heeft de molen bij de restauratie van 1969 gekregen, naar de molenaarsfamilie die de molen vele generaties in bezit heeft gehad.
Museumboerderij “Den Tip” in Herveld.
Museumboerderij den Tip is een oude T-boerderij, gebouwd op een woerd of terp. De Herveldse hofstede moet zelfs van voor 1734 dateren en heeft een rijke geschiedenis. Tal van families hebben er gewoond. Het is een van de weinige boerderijen die over een waterzolder beschikt, noodzakelijk omdat er vroeger in de Betuwe geen dijken langs de rivieren waren.
De kerk van Herveld.
In de verte doemt de Tacitusbrug, de brug over de Waal, op.
De naam Tacitusbrug is afkomstig van een Romeinse geschiedschrijver die schreef over de omgeving van de Waal. De Tacitusbrug is een tuibrug die van 2011 tot 2013 werd gebouwd naast de al aanwezige, uit vier tuien bestaande, Brug bij Ewijk. Samen vormen zij de oeververbinding over de rivier de Waal voor de autosnelweg A50. De Waalbrug kent een totale overspanning van 1.055 meter en een hoofdoverspanning van 270 meter.
De uiterwaarden van de Waal.
De plaats waar deze NAP meter staat geeft wel aan dat het water in de Waal flink hoger kan staan.
” De Noodschuur “, een voormalig dijkmagazijn aan de Waal bij Ewijk. Een authentiek dijkmagazijn, een publieke schuur die diende voor de opslag van dijkmaterialen. Bij overstromingsgevaar konden de dijken snel versterkt of hersteld worden omdat de materialen al voor handen waren.
Kunst op de dijk.
Natuur in de uiterwaarden van de Waal.
De stalen buizenboer
Al wandelend over de Dijk komt Nijmegen steeds naderbij.
Schoorsteen behorend bij de steenfabriek de Bunswaard is een voormalige baksteenfabriek in de uiterwaarden van de Waal ten noorden van Beuningen. Van het omvangrijke complex resteert nog een aantal gebouwen, waaronder een steenoven met schoorsteen uit 1917 en een permanente veldoven uit 1859. Klei werd in de omgeving gewonnen en aangevoerd via een smalspoor.
In het dorp Weurt staat de H. Andreaskerk, of Bruuns kerkje, die in 1898 is afgebouwd.
Noodschuur Weurt.
Kanaalhaven met verkeerspost Nijmegen van Rijkswaterstaat.
Sluiscomplex Weurt
Het sluiscomplex is uitgevoerd als een dubbele schutsluis. De oude sluis (Oost-sluis), die aangelegd is tussen 1923 en 1928, heeft roldeuren en de nieuwe sluis (West-sluis), die aangelegd is rond 1975, heeft hefdeuren. Over de buitenhoofden van beide sluizen gaan hefbruggen.
Voormalig Honig complex Nijmegen.
Van het bestaande Honigcomplex van circa 30.000 m2 wordt een groot deel ‘weggezaagd’. Alleen de oudste, meest monumentale delen en de kenmerkende Honigtoren blijven gehandhaafd. Het gebouw werd tussen 1919 en 1926 gerealiseerd. Tussen 1947 en 1951 vonden uitbreidingen plaats op het terrein en ging de fabriek NV Fabriek van Honig’s Artikelen heten. In 1966 vond de meest markante uitbreiding plaats: de bouw van de silo voor bloem, met daarop het bedrijfslogo, die in 1969 gereed kwam.
Waalhaven.
Fietspad door het centrum van Nijmegen. In de verte het landhoofd en de brug de Snelbinder.
De Snelbinder is de naam voor de fiets- en voetgangersbrug die aan de bestaande spoorbrug Nijmegen over de Waal is vastgemaakt.
Aan de oever van de Waal, staan twee torens de plaats waar de spoorbrug aan land komt. Dit karakteristieke gebouw overziet al het water-, spoor-, fiets-, en wandelverkeer ter plaatse. Het ooit als verdedigingswerk gebouwde bastion kent een geschiedenis als brugpijler, brugwachterswoning, luchtafweergeschut, noodwoning, fotostudio en schildersatelier.
Een historie die begon in 1879, na de ingebruikname van de spoorbrug.
Meerdere malen stond het gebouw op de nominatie om gesloopt te worden, maar telkens besloot het lot anders.
Dodewaard – Nijmegen. Een wandeling van 27,6 km.
Een Zeeuw in Bergen 