Etappe – 13 Oosterscheldepad
We wandelen Van Tholen stad over de brug van het Schelde-Rijn kanaal richting Noord-Brabant. We wandelen via Slikkenburg verder richting en verder naar Bergen op Zoom. We verlaten Bergen op Zoom via Fort Waterschans en wandelen verder over de Molenplaat langs het Markiezaatsmeer richting de Kraaijenberg.
We beginnen deze etappe in Tholen. We wandelen via het oude centrum naar de haven.
De TH1 Tannetje Johanna Cornelia. In 1988 gebouwd en 10-1988 ingeschreven als TH 1
Ook in Tholen komen we weer een “praetuus” tegen. Rechts het monument van de watersportvereniging. Beeld van hout, staal en beton. Tussen een aantal zwarte en gele zeilen, met daartussen een geel gezicht, dat met de handen boven de ogen in de verte tuurt. Op de bovenzijde van de voet de windrichtingen en op de zijkant het wapen van Tholen (een koggeschip).
Voormalige zoutkeet.
In deze loods werd tot 1901 zout werd geraffineerd. Een steen herinnert aan de stichting door Jan van Manen en Anthoni van Beynen in 1765.
Via de Thoolsebrug wandelen we verder.
De Eendracht was vanouds dé vaarroute tussen Antwerpen en Rotterdam en Duitsland. Over een ingrijpende verbetering van die vaarroute sloten Nederland en België (na lange onderhandelingen) een verdrag. Als uitvloeisel daarvan werd de Eendracht tussen 1967 en 1976 gekanaliseerd, uitgediept en verbreed tot 120 meter. Daardoor werd de oude Tholensebrug onbruikbaar en werd er een nieuwe brug gebouwd over het Schelde Rijn kanaal.
Boerderij met schuur welke gedateerd is uit 1924.
Boerderijcomplex het woonhuis in de tweede helft van de 19e eeuw tot stand is gekomen
Het monument “Signalen in het landschap”
Het monument uit 2003 bestaat uit een achttiental vloedpalen waarop de waterstand van de nacht van 1 februari 1953 wordt verbeeld middels witte markeringen. Op elke vloedpaal is een tekst opgenomen uit het boek welke de herinneringen van overlevenden vastlegt. Tevens is een vloedpaal uitgerust met een aantal zinken rozen. Deze 78 rozen symboliseren het aantal slachtoffers in Halsteren en Lepelstraat van de watersnoodramp in 1953, tezamen met een afbeelding van de Zon en de Maan.
Baggeren in het “Lange Water”/ de “Verkorting”.
De Verkorting, deel van “Het Lange Water” in Halsteren is een historische waterweg en huidig natuurgebied in de Auvergnepolder, een oude vaarroute tussen Bergen op Zoom en het Volkerak.
Theodorushaven.
We wandelen verder door de wijk “Schelde-Vesting.
In dit gebied vinden we ook het Groot Arsenaal. Het Groot Arsenaal werd gebouwd in 1764 en rond 1880 verbouwd tot kazerne. Verder komen we in het gebied waar vroeger de Suikerfabriek stond. Alleen de schoorsteen rest nog. Aan de Oude Vissershaven staat een oude watermolen. De voormalige watermolen is de oudste bewaard gebleven getijdenmolen in Nederland. In Bergen op Zoom diende het grote rad voor de roggemolen en het kleine rad voor de tarwemolen. Deze Bergse Grote Watermolen werd in 1503 voor het eerst in gebruik genomen.
We wandelen verder richting Fort Waterschans.
Op de achterste loods bevind zich een een bordje wat de waterstand aangeeft ten tijde van de ramp in 1953.
Fort Waterschans
De Waterschans van Bergen op Zoom, gelegen aan de oude havenmonding en onderdeel van de West Brabantse waterlinie, is aangelegd in 1584. De waterschans is het oudste vestingwerk van deze stad, gebouwd op initiatief van Prins Willem van Oranje. Die was namelijk sinds 1582 ook Markies van Bergen op Zoom. De functie van de Waterschans was om de haventoegang, de sleutel tot de stad, te verdedigen.
We wandelen verder over de Molenplaat langs het Markiezaatsmeer richting het eindpunt van deze etappe.
De Molenplaat was oorspronkelijk een droogvallende plaat in de Oosterschelde. In 1972 werd hier echter een speciedepot aangelegd om het materiaal dat vrijkwam bij de aanleg van het Schelde-Rijnkanaal te bergen. Het betrof zowel zand, slib en veen. In 1988 werd hier ook slib opgespoten dat uit het Bathse spuikanaal afkomstig was. Vervolgens werd het gebied van greppels voorzien, ingezaaid met koolzaad en werd er akkerbouw op bedreven. Op sommige plaatsen werd er zand weggegraven waardoor plassen en laagten ontstonden.
Het Markiezaatsmeer is een deel van de Oosterschelde dat in 1984 in het kader van de Deltawerken van de zee is afgesloten door een nieuwe dam, de Markiezaatskade. Achter de kade ontstond het Markiezaatsmeer. Het meer maakt deel uit van wat vroeger werd omschreven als het verdronken land van het markiezaat Bergen op Zoom.
De Augustapolder
Met de toren van het persstation van waterschap Brabantse Delta op de achtergrond, zie je van dichtbij een toren met opgeplakte emmers. Waar tegenwoordig twee grote pompen in staat zijn om 18 miljoen liter afvalwater weg te pompen, werden vroeger de ouderwetse poepemmers gebruikt. Het kunstwerk met de glimmende emmers staat stil bij de overstap van de poepemmer naar de rioolbuis. Naast dat de emmers de oude poepemmers symboliseren, verwijzen sommige exemplaren ook naar de ondergrond van het gebied waar verschillende verdronken dorpen liggen. Zo staat het jaartal 1421 voor de Sint-Elisabethsvloed, 1787 voor de inpoldering van de Augustapolder en 1953 voor de Watersnoodramp.
Bezoekerscentrum Kraaijenberg
De Kraaijenberg is een heuvel op de grens van zandgronden en zeekleigronden en maakt deel uit van de Brabantse Wal. Het ligt te midden van de Augustapolder, het verdronken dorp Hildernisse, Zeeland en het landgoed Mattemburgh. De steilrand waar de Brabantse Wal om bekendstaat, is goed zichtbaar op de Kraaijenberg. Daarnaast is het een van de weinige punten waar de zandgronden niet grenzen aan polders, maar direct aan kreken en gorzen, in dit geval van het Markiezaatsmeer.
Bij de Kraaijenberg zijn we aan het eind gekomen van de etappe Tholen – Kraaijenberg. Een wandeling van 20 km.
Een Zeeuw in Bergen 