Streek GR Kempen – 1 – Een Zeeuw in Bergen

Streek GR Kempen Etappe – 1

De wandeling begint bij de toeristentoren de Paepekelders, genoemd naar de hoogste duin van de Bosbergen. De toren dateert uit 1958. Voordat we daar zijn is er eerst nog een wandeling vanaf het station in Herentals door de stad.

Begijnhof Herentals

Het oorspronkelijke begijnhof uit de dertiende eeuw lag een kleine kilometer noordelijker, op het Nieuwland aan de andere oever van de Kleine Nete. Dit werd afgebroken tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Het huidige begijnhof werd gebouwd in de zeventiende eeuw.

De poort in de Burchtstraat werd gebouwd in 1640, het overwelfde poortgebouw aan de kant van de Begijnenstraat al in 1622.

Het oudste huis van het begijnhof is het fundatiehuis (1647), tegenover de dreef die naar de ingang van de kerk loopt. In de gevelsteen zie je een beeltenis van de Heilige Familie.

In het midden van het begijnhof staat de sierlijke gotische Sint-Catharinakerk.

Tegenover ‘Ons Heer op de koude steen’ aan de kerk staat de infirmerie (huisnummer 13). Het gebouw diende om bejaarde, zieke of behoeftige begijnen onderdak te verschaffen. De infirmerie is in de oorspronkelijke staat behouden gebleven.

Daarna lopen we langs de Kleine Nete. De Kleine Nete is een van de meest natuurlijke rivieren in Vlaanderen met een goede waterkwaliteit.

Het oude gasthuis, het gebouw van de sociale dienst van Herentals.

Van het 13e eeuwse Oude Gasthuis van Herentals resteren nog enkele gebouwen, zij het later gedateerd dan de 13e eeuw. Het kloostergebouw (ook wel Sint-Elisabethklooster genoemd) met ziekenzaal, de gasthuiskapel, de toegangspoort tot het complex en de achterliggende gasthuisschuur zjjn alle gebouwd in de 17e eeuw. M.a.w., van het 13e eeuwse gasthuis is niets bewaard gebleven. Maar toch, de 17e eeuwse gebouwen zijn zeker het bekijken waard. De gebouwen liggen mooi verscholen in een bosachtig terrein, wellicht een restant van de vroegere kloostertuinen. In de loop der eeuwen werd in het gasthuis steeds meer de nadruk gelegd op de verpleegfunctie van de religieuzen.

Kasteel Le Paige

Het kasteel dateert van 1892. Bij het kasteel hoort een arboretum. Het geheel wordt Domein Le Paige genoemd, verwijzend naar de familie Le Paige die er lang eigenaar van was.

Recht tegenover het domein Le Paige ligt het Koetshuis Le Paige. Het Koetshuis hoort vanaf het begin van de 20ste eeuw bij het kasteel. Naast een stalplaats voor de koetsen was dit ook de woning van de conciërge. Later werd het gebouw nog uitgebreid met diverse stallingen.

Kruisweg van de 14 staties daterend van 1461.

De kruisweg bestaat uit veertien staties (waaronder twee kapellen) waarin de lijdensweg van Jezus wordt afgebeeld en zeven kapelletjes van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën. Het geheel ligt langs een wandelpad op de Kruisberg, behorend tot de Kempense Heuvelrug in het noordelijke deel van Herentals. De berg ontleent zijn naam aan de kruisweg.

De Heilige Kruiskapel, tevens de twaalfde statie, is mogelijk het oudste onderdeel van de kruisweg. Deze kapel werd nog voor 1534 gebouwd, maar later vernietigd. In 1835 werd de kapel heropgericht en in 1841 vergroot onder impuls van P.J. Deckers, toenmalig onderpastoor van het begijnhof van Herentals.

Toeristentoren de Paepekelders

Kapel van het Eerwaardig Heilig Sacrament Poederlee

“Kapel van het Eerwaardig Heilig Sacrament”, modo “Heggekapel”, devotiekapel in de eerste helft van de 15de eeuw opgericht door de toenmalige heer van Poederlee op de plaats waar roofridder Jan van Langerstede in 1412 de in Wechelderzande gestolen hosties had weggegooid of verstopt. Naderhand werden deze hosties ongeschonden teruggevonden, voldoende reden om ter plaatse een heiligdom op te richten dat vrij snel uitgroeide tot een belangrijke bedevaartplaats.

Het juiste tijdstip waarop de bouw werd aangevat is niet meer exact te bepalen: verschillende bronnen laten echter uitschijnen dat de kapel voltooid was in 1442; haar toenmalig uitzicht moet opvallend veel gelijkenis vertoond hebben met de nog bestaande kapel van Herlaar te Herenthout, die al vermeld werd in 1425 (zie Herenthout, Herlaar nummers 15-16). Kort na de voltooiing was de kapel reeds te klein geworden, zodat tussen 1442 en 1477 werd overgegaan tot vergroting, de westgevel werd gesloopt en het schip werd verlengd naar het westen, zie bouwnaad; het dak werd op dezelfde hoogte doorgetrokken en de oorspronkelijke ingang werd gedicht. De kapel had zwaar te lijden onder de Beeldenstorm, maar werd begin 17de eeuw hersteld onder Albrecht en Isabella. In 1672-1673 werd de kapel een laatste maal uitgebreid door het aanbouwen van een sacristie tegen de zuidgevel; doorheen de eeuwen werden geregeld de nodige onderhouds- en herstellingswerken uitgevoerd, de laatste opknapbeurt dateert van 1987.

Hoeve De Schrans

De Schrans is de oudste burgerlijke woning van Lille. Ze is gebouwd in 1635 door Wouter van Steenhuys, de toenmalige schout van de heerlijkheid Lille, Welchelderzande en Vlimmeren. In zwarte steen zijn een Sint-Andrieskruis, een davidsster en een hart ingemetseld.