Een Zeeuw in Bergen

Waas – en Reynaertland – Etappe – 1 Lokeren – Waasmunster

Wat heeft Lokeren met de vos Reynaerde? In een studie uit 1955 werd verkondigd dat de Lokerse deelgemeente Daknam de hofplaats van het verhaal zou zijn. In de buurt lagen een galg en Oudenbos, de plek van de priorij van zwarte nonnen.

De route begint bij het station van Lokeren.

Vredesmonument aan de voorzijde van het station.

Lokeren.

De allereerste nederzetting op het grondgebied van het hedendaagse Lokeren bevond zich niet op de plek waar het huidige stadscentrum is gevestigd, maar eerder nabij de Lede, in de buurt van het tegenwoordige Oudenbos. Het gebied waar nu het stadscentrum ligt, was destijds een moerassig gebied en daardoor moeilijk bewoonbaar. Pas toen een zijarm van de Schelde zich definitief terugtrok uit het gebied van Lokeren, werd het moerasgebied kleiner en droger. Latere vondsten stammen uit de periode van het Romeinse keizerrijk, zoals de overblijfselen van een Romeinse weg langs de rivier de Durme. De eerste vermelding van de stad Lokeren dateert echter pas uit 1114. In tegenstelling tot oudere nederzettingen werd het nieuwe dorp Lokeren gebouwd in een bocht aan de rechterzijde van de Durme. In het midden van de 12e eeuw groeide het uit tot een zelfstandige gemeenschap met landbouw en de vlasnijverheid als belangrijkste economische activiteiten. Van de middeleeuwen tot het einde van de 18e eeuw behoorde het grondgebied van Lokeren volledig toe aan de graaf van Vlaanderen. Tijdens de 16e en 17e eeuw lag het Land van Waas in het heetst van de strijd tussen de protestantse Republiek en de katholieke Spaanse Nederlanden. Veel inwoners van Lokeren maakten deel uit van de migratiestroom naar de noordelijke Nederlanden aan het einde van de 16e eeuw. 

Het Brughuis.

Ambtswoning van de functionaris die de toenmalige draaibrug over de Durme bediende. Gebouwd in 1909.

Stadspomp

Een in onbruik geraakte openbare pomp. Het is een gietijzeren pomp opgesteld in een driehoekige zandstenen constructie, in 1911 

Stadhuis Lokeren

Het nieuwe stadhuis van Lokeren werd gepland door de schepenen in 1760 als vervanging van het oude stadhuis, dat dateerde uit de 16e eeuw.

De Durme

De Durme is een Belgische zijrivier van de Schelde. Men beschouwt de Durme als de verzamelnaam voor de Bovendurme en Benedendurme, en veelal als een samenvloeiing van de Zuidlede en de Moervaart ter hoogte van Daknam, een deelgemeente van Lokeren. De oorspronkelijke rivier was echter veel langer (102km), en omvatte onder meer de Zuidlede, Moervaart, Kale en Poekebeek. De Durme vloeit in de Schelde nabij Tielrode, deelgemeente van Temse. De lengte van Moervaart en Durme samen is 45 km.

Apotheek Jacobs

Zogenaamd “Apotheek Jacobs”, bestaande uit twee afzonderlijke panden, gebouwd midden 17de eeuw voor rekening van Georges Godaert, griffier van Lokeren, heer van Bistelles, erfachtig meier van Moerbeke, commies van het Land van Waas.

Sint-Laurentiuskerk

De oudste vermelding van een gebedshuis op deze plaats dateert van 1139. De toenmalige kruiskerk met vieringtoren werd in 1584 in belangrijke mate tot puin herleid door het oorlogsgeweld. Tijdens de periode van 1585 tot 1621 werd zij heropgebouwd en vergroot met een rechterzijbeuk en twee zijkoren. De linkerzijbeuk werd anno 1670 toegevoegd. De kerk kreeg haar huidige vorm tijdens de jaren 1719 tot 1726, volgend op de brand van 1719.

Aan de zuidkant staat -in open lucht- het Ryngautmonument. In 1778 werden dit arduinen portiek en heiligenbeelden geplaatst op last van de heer Ryngaut als aandenken aan zijn familie, die destijds een zeer groot maatschappelijk aanzien genoot.

De preekstoel werd door de Mechelaar Theodoor Verhaegen in 1736 gebeeldhouwd. Hij verbeeldt de twaalfjarige Jezus in de tempel, omringd door de Schriftgeleerden.

Torenstraat

Koophandelstraat

Neogotische huizenrij in 1906 opgetrokken naar ontwerp van architect D. Van Peteghem. Diephuizen met bakstenen trapgevels van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldaken. De uiterste en middelste huizen zijn geaccentueerd door overstekende windborden in plaats van een trapgevel (verdwenen bij nummer 26). Het middelste huis bezit tevens een rechthoekig balkon op de verdieping. Elke travee is gevat in een gevelhoge tudorbogige nis (zogenaamd “Brugse travee”).

De voormalige toegangspoort van de voormalige weverij Isabey (later textielfabriek Bergez). Isabey was één van de grotere textielfabrieken in het Lokerse stadscentrum en werd in 1886 opgericht. Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog werden de gebouwen opgeëist door de Duitse bezetter en gebruikt als doorgangskamp voor krijgsgevangenen.

We verlaten de stad Lokeren en komen in het stadspark het “Verloren Bos”.

De naam komt van een kasteel genaamd “het Verloren Bos”.

Het Kasteel Verloren Bos is een kasteelachtig landhuis. Het kasteel verloren Bos werd in 1899-1900 gebouwd in opdracht van Gonzales Gabriel Marie Cock. Dit was een Lokerse textielfabrikant die een vlas verwerkende fabriek beheerde, met spinnerij, weverij en dergelijke.

De Buylaers is een natuurreservaat gelegen aan de rivier de Durme.

Het natuurreservaat bestaat vooral uit moerassige rietvelden.

Het Molsbroek is een moerasgebied met een grote biodiversiteit.

De voormalige hooilanden zijn veranderd in een prachtig gebied met moeras, rietvelden, broekbossen, vochtige graslanden en rivierduinen.

Uitlaat pompgemaal Lokeren

In de loop der eeuwen is duchtig ingegrepen in de loop van de Durme. Door de aanleg van het Kanaal Gent-Terneuzen raakte de Durme begin 19e eeuw bijvoorbeeld afgesneden van haar bron in het West-Vlaamse Beernem. De veranderde loop zorgde voor een dichtslibbende rivier. Het water stroomde zo moeilijker weg, wat in Lokeren bij stormtij of hevige regenval tot watersnood leidde. Om Lokeren te beschermen tegen wateroverlast vanop de Durme, bouwde men in 1955 twee dammen. De dam bij deelgemeente Daknam werd later weggenomen, de andere bevindt zich sinds 1973 op haar huidige locatie aan het natuurgebied Het Molsbroek.

De route gaat verder richting de E17.

Zele Hoek.

We gaan weer verder richting de Durme langs het Bulbierbroek.

De Durmebrug bij Waasmunster.

Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Petrus en Pauluskerk

Waasmunster was de moederparochie van het Waasland en in 1117 bestond deze al, want in dat jaar splitste de parochie van Kemzeke zich af. Lokeren volgde in 1139 en Sint-Niklaas, Belsele en Sinaai in 1217. Archeologisch onderzoek maakt het bestaan van een driebeukig romaans kerkje waarschijnlijk. Voor die tijd stond er vermoedelijk een eenbeukig kerkje dat werd gebouwd met Gallo-Romeins materiaal. Het romaanse kerkje werd omstreeks 1500 verbouwd in laatgotische stijl. Hiervoor werd kalkzandsteen gebruikt. Einde 16e eeuw liep de kerk grote schade op door de Beeldenstorm. Het herstel duurde lang. Het schip werd opgetrokken in 1608 en het koor kwam gereed in 1617. In 1855 werd het middenschip verhoogd en in 1868 werd de toren enigszins verhoogd en kreeg deze een hoge naaldspits.

Kasteel Blauwendael Waasmunster.

Hier lag een domein dat eigendom was van de familie De Neve de Roden, en waar Pieter de Neve in 1607-1608 een omgracht herenhuis liet bouwen dat bekend stond als het Huys int midden van’t Durp en later als ’t Hof van Blauwendael bekend stond. In 1820 werden, in opdracht van Henri Philips de Neve, wijzigingen in het omringende park aangebracht, waaronder de bouw van een oranjerie. Van 1889-1890 werd in opdracht van Emile de Neve de Roden en Emma de Bueren een nieuw kasteel gebouwd.

Loekeren naar Waasmunster. Een wandeling van 19,2 km.