Zuiderwaterlinie etappe – 10

De wandeling begint bij de voormalige wachtpost van het “Halvezolenljntje” in Waspik en gaat via dit pad verder richting Waalwijk.

De route gaat via de Veste, een natuurgebied bij Waspik. Daarin vinden we onderstaand kunstwerk.

Eeuwenlang lag hier een groot militair verdedigingswerk dat onderdeel was van de Zuiderwaterlinie. Vóór het verdedigingswerk lag een brede gracht. Een overblijfsel van die gracht ligt er nog steeds en in Waspik noemen ze dit: De Vest. Vóór het verdedigingswerk lag een brede gracht. Een overblijfsel van die gracht ligt er nog steeds. Op de plek van het verdedigingswerk is nu een natuurgebied waar veel verschillende planten en dieren te vinden zijn.

Over het pad naast het Halvezolenlijntje gaat het verder.

Sluisbrug over het Zuiderafwateringskanaal aan de Vrouwkensvaartsestraat

De route zal ons nu door het slagenlandschap van de Langstraat voeren tussen Waspik en Waalwijk. In dit gebied bevinden zich drie bijzondere natuurgebieden: de eendenkooi van Den Dulver, Den Dullaert en het Labbegat. Eeuwenlang zijn deze gebieden als weide- en hooiland in gebruik geweest. Hierdoor is een groot deel van de natuurwaarden verloren gegaan. Sinds 1990 is met succes begonnen met het natuurherstel en veel bijzondere planten en dieren zijn inmiddels teruggekeerd. Het slagenlandschap wordt nu beheerd door Staatsbosbeheer en bestaat uit lange, smalle percelen grond, door sloten van elkaar gescheiden. Aangenomen wordt dat dit ontstaan doordat iedere erfgenaam een deel van de grond erft, waardoor de gebieden steeds smaller worden. Waarschijnlijk zijn de vele sloten nodig om het grondwater af te voeren.

Bij deze sluis gaat de route verder richting natuurgebied de Dulver. Echter op een bord bij het hek staat dat er wordt gezocht naar explosieven. Dus het risico maar niet genomen om er toch door te gaan.

Na een omweg te hebben gemaakt komen we weer op de route en gaan via het natuurgebied “de Dullaard” verder.

In de verte zien we het kerkje van de herv. gem. ‘s-Grevelduin-Capelle.

We passeren het voormalige, maar nog in takt zijnde gemaaltje dat het moerassige natuurgebied Den Dullaert van het overtollige water moet hebben ontdaan. Nu is het industrieel erfgoed. We wandelen verder richting natuurgebied de Langstraat.

Het natuurgebied Langstraat ligt op de overgang van zand naar klei, die de “Naad van Brabant” wordt genoemd. Dit gebied ligt tussen Waalwijk en Waspik. Het kenmerkende van het natuurgebied Langstraat is het Slagenlandschap met zijn lange smalle percelen die omzoomd zijn met elzenheggen

Meer weten over het natuurgebied, klik dan hier.

Verder wandelend komen we in de westelijke Langstraat.

Via een aangepaste route komen we aan bij de zogenaamde “Wielen van Waalwijk”.

Er komt heel wat kracht kijken bij een dijkdoorbraak. Zoveel, dat er een stuk grond wegslaat. Daar ontstaat vervolgens een poel. Waalwijk telt 27 van deze kleine wateroppervlakten, een wiel en ook wel kolk, waai, waal of weel genoemd. (Let wel: het is dé wiel in plaats van het wiel.) Veel Waalwijkse wielen zijn gedempt. Hoefsven, Kikkerwiel, Vlooienwiel en Galgenwiel zijn de meest bekende en best bezoekbare. Die liggen alle vier rond de Meerdijk in de streek Plantsloon. Het Galgenwiel dankt zijn naam aan de galg die Dirk van Haestrecht, heer van Venloon, begin 15e eeuw oprichtte. Dat was zijn manier om zijn rechten op het gebied duidelijk te maken. Foijke Foijkens, heer van Waalwijk, was not amused. Hij liet de galg afbreken. Dit leidde tot een lokaal oorlogje.

In 1885 werd de spoorbrug over de Baardwijkse Overlaat aangelegd. Aanvankelijk was dit de langste brug van de spoorlijn: ruim 885 meter. Al vanaf 1922 werden gedeeltes van de brug vervangen door een dijk. Gedurende de Tweede Wereldoorlog werd de brug zwaar beschadigd. Na de oorlog werd zij niet meer geheel hersteld. Slechts drie gedeeltes werden hersteld: het gedeelte over het Afwateringskanaal ‘s-Hertogenbosch-Drongelen met een lengte van 165 m. en twee kleine gedeeltes over de Overstortweg en over de afslag naar de A59.

De Oude Toren.

Baardwijk kreeg op 20 maart 1272 een zelfstandige R.K. Parochie. Er was toen een kapel als kerkgebouw. Rond 1320 werd een kleine kruiskerk met toren gebouwd. De kerk was ongeveer 28 m lang. Tussen 1500 en 1525 werd er groot onderhoud aan het gebouw besteed en werd de toren verhoogd met een klokverdieping. In 1610 kwam de kerk in handen van de hervormden in Baardwijk. Voor deze kleine gemeenschap was de kerk veel te groot en werd slecht onderhouden. Rond 1850 werd het dwarsschip en het koor gesloopt. De hervormde gemeente Baardwijk bouwde in 1911 een nieuw kerkje aan de Loeffstraat. De oude kerk werd gesloopt en de toren, eigendom van de gemeente Baardwijk zou ook gesloopt worden, maar door tussenkomst van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg bleef dat staan. De toren werd gerestaureerd in 1926, in 1950 de kap en in 1993 de dakbedekking.

Sint Clementskerk

De huidige St.-Clemenskerk werd in 1896 gebouwd vlak naast de toenmalige Waterstaatskerk. Vanwege het Calvinistische verleden van Baardwijk kon er hier niet eerder een prominente rooms-katholieke kerk gebouwd worden. De kerk is vernoemd naar paus Clemens I, die als beeld boven de hoofdingang staat. Naast de kerk staat een Heilig Hartbeeld.

De rooms-katholieke kerk Sint-Jan de Doper in het centrum van Waalwijk, is gebouwd tussen juni 1923 en november 1925. Het bouwwerk is afgeleid van de Byzantijnse architectuur. Een ronde, aan Byzantium ontleende grondvorm; een imposante koepel, omgeven door een krans van kleinere koepels; en een zeskantige minaret-achtige toren. De rooms-katholieke kerk Sint-Jan de Doper in het centrum van Waalwijk, is gebouwd tussen juni 1923 en november 1925. Het bouwwerk is afgeleid van de Byzantijnse architectuur. Een ronde, aan Byzantium ontleende grondvorm; een imposante koepel, omgeven door een krans van kleinere koepels; en een zeskantige minaret-achtige toren.

Oude gemeentehuis van Waalwijk

Het voormalige gemeentehuis van Waalwijk is gebouwd in de periode 1929-1932. Een zandstenen koe en een os liggen bovenaan de granieten trappen van het bordes naar de hoofdingang. Deze beelden drukken de relatie uit met de leder- en schoenindustrie, die Waalwijk grote voorspoed gaf in de 19e en de eerste helft van de 20e eeuw.

Waspik – Waalwijk. Een wandeling van 22,5 km.